เปิดเมนู 77 จังหวัด “1 จังหวัด 1 เมนู เชิดชูอาหารถิ่น”
สวธ. เผยเมนู 77 จังหวัด เชิดชูอาหารถิ่น ต่อยอดมรดกภูมิปัญญาอาหารไทย ยกระดับเป็นเมนูซอฟพาวเวอร์ เพิ่มรายได้ให้ท้องถิ่น กระตุ้นเศรษฐกิจการท่องเที่ยว
นายโกวิท ผกามาศ อธิบดีกรมส่งเสริมวัฒนธรรม เปิดเผยว่า ล่าสุดกระทรวงวัฒนธรรม โดยกรมส่งเสริมวัฒนธรรม ได้ขับเคลื่อนกิจกรรม “1 จังหวัด 1 เมนู เชิดชูอาหารถิ่น” ภายใต้โครงการการส่งเสริม และพัฒนายกระดับอาหารถิ่น สู่มรดกทางวัฒนธรรมและอัตลักษณ์ความเป็นไทย (Thailand Best Local Food) “รสชาติ...ที่หายไป The Lost Taste” ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2566 ซึ่งเป็นไปตามเจตนารมณ์ของพระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษามรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม พ.ศ. 2559 ด้วยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประวัติศาสตร์ของอาหารไทย อาหารท้องถิ่น ที่มีความสัมพันธ์กับวิถีชีวิตคนไทย เป็นการรวบรวมและเผยแพร่ข้อมูล สารสนเทศ รวมทั้งสาระความรู้เกี่ยวข้อง ทั้งเป็นการต่อยอดสมุนไพรไทยที่มีสรรพคุณทางเลือกใช้บรรเทาอาการเจ็บป่วยเบื้องต้น ให้คงอยู่และส่งต่อเป็นมรดกทางภูมิปัญญาที่มีการสืบทอดจากรุ่นสู่รุ่น นำมาสร้างคุณค่าและมูลค่า รณรงค์ส่งเสริมให้คนไทยได้ตระหนักเกิดความภาคภูมิใจกระตุ้นให้เกิดการยกระดับอาหารไทยพื้นถิ่น สู่อาหารจานเด็ดที่ต้องชิม ผลักดันให้เป็นเมนูซอฟพาวเวอร์ ส่งเสริมการท่องเที่ยว สร้างรายได้หนุนเศรษฐกิจของท้องถิ่นและประเทศให้ยั่งยืนสืบไป
นายโกวิท เผยต่อว่า จากการประชุมผู้ทรงคุณวุฒิและกรรมการเพื่อพิจารณาคัดเลือกกิจกรรม “1 จังหวัด 1 เมนู เชิดชูอาหารถิ่น” ที่ประกอบด้วยผู้ทรงคุณวุฒิผู้เชี่ยวชาญจากหลายด้าน อาทิ ด้านมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ด้านวิจัยภูมิปัญญาและการพัฒนาชุมชน ด้านอาหารและโภชนาการ ด้านการสร้างโมเดลธุรกิจและการเติบโตการตลาดดิจิทัล ด้านเชฟชุมชนอาหารไทยและอาหารพื้นเมือง ได้ร่วมกันพิจารณาคัดเลือกเมนูอาหารที่นายกเหล่ากาชาดจังหวัด สภาวัฒนธรรมจังหวัดและสำนักงานวัฒนธรรมทุกจังหวัดทั่วประเทศ รวมทั้งกรุงเทพมหานคร นำเสนอมาจังหวัดละ 3 เมนู รวมทั้งสิ้น 231 รายการ เพื่อให้กรรมการได้พิจารณาคัดเลือกให้เป็นเมนูตัวแทนจังหวัด รวม 77 เมนู
“ซึ่งเมนูอาหาร 77 เมนู ที่ผ่านการคัดเลือกนี้ ถือเป็นเมนูที่เปี่ยมไปด้วยภูมิปัญญาด้านอาหาร มีสรรพคุณในทางยาสมุนไพร มีส่วนผสมหรือเครื่องปรุงที่ถูกหลักโภชนาการ ให้สารอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย เป็นมรดกที่ส่งต่อจากรุ่นสู่รุ่น ทั้งยังเป็นอาหารที่มีความเสี่ยงใกล้จะสูญหาย ด้วยขั้นตอนกรรมวิธีการทำที่ยุ่งยากซับซ้อน อาจจะไม่เหมาะสำหรับวิถีชีวิตของคนในปัจจุบัน จึงเป็นเมนูอาหารที่ทรงคุณค่าต่อการอนุรักษ์สืบสาน และส่งเสริมให้เกิดการต่อยอดให้ได้รับความนิยมต่อไป” นายโกวิท กล่าว
เมนูอาหารที่ได้รับการคัดเลือกเป็น “1 จังหวัด 1 เมนู เชิดชูอาหารถิ่น” อาทิ ข้าวตอกตั้ง-กรุงเทพมหานคร แกงมัสมั่นกล้วยไข่-กำแพงเพชร ยำไกน้ำของ(สาหร่ายแม่น้ำโขง)-เชียงราย ตำจิ๊นแห้ง-เชียงใหม่ เมี่ยงจอมพล-ตาก แกงแคไก่เมือง-น่าน หลนปลาส้มพะเยา-พะเยา น้ำพริกเม็ดบัวปลาย่าง-พิษณุโลก ปิ้งไก่ข้าวเบือ-เพชรบูรณ์ น้ำพริกน้ำย้อย-แพร่ แกงฮังแลลำไย-ลำพูน ข้าวเปิ๊บสุโขทัย-สุโขทัย อั่วบักเผ็ด-อุตรดิตถ์ ปลาแดกบองสมุนไพร-ขอนแก่น คั่วเนื้อคั่วปลา-ชัยภูมิ เมี่ยงตาสวด-นครพนม เมี่ยงคำ(โคราช)-นครราชสีมา หมกหม้อปลาน้ำโขง-บึงกาฬ ขนมตดหมา-บุรีรัมย์ แจ่วฮ้อนท่าขอนยาง-มหาสารคาม ตำเมี่ยงตะไคร้ ลำข่าสดใส่มดแดง-มุกดาหาร อั่วกบ(กบยัดไส้)-ยโสธร ข้าวปุ้นน้ำยาปลาหลด-ร้อยเอ็ด ส้าปลาน้ำโขง-เลย ละแวกะตาม-ศรีสะเกษ แกงหวาย-สกลนคร เบาะโดง(น้ำพริกมะพร้าวโบราณ)-สุรินทร์ ลาบหมาน้อย-อุบลราชธานี ข้าวตอกน้ำกะทิทุเรียนนนท์-นนทบุรี เมี่ยงคำบัวหลวง-ปทุมธานี แกงคั่วส้มหน่อธูปฤาษีกับปลาช่อนย่าง-ประจวบคีรีขันธ์ แกงเหงาหงอด-พระนครศรีอยุธยา แกงรัญจวน-สมุทรสงคราม แกงบวน-สิงห์บุรี ปลาหมำสมุนไพรทอดกรอบ-สุพรรณบุรี ต้มส้มปลาแรด-อุทัยธานี ลุกกะทิชองหรือน้ำพริกชองพร้อมผักเคียง-จันทบุรี หมูหงส์-ฉะเชิงเทรา ปลาคก-ชลบุรี แกงเลียงกระแท่งหอยนางรม-ตราด แกงส้มผักกระชับ-ระยอง น้ำพริกกะสัง-สระแก้ว ปลากจุกเครื่อง-กระบี่ โกยุก-ตรัง ขนมปะดา-นครศรีธรรมราช อาเกาะ-นราธิวาส อาจาดหู-พังงา น้ำชุบเมืองหลาง 9 อย่าง-ภูเก็ต ก๊กซิมบี้-ระนอง ข้าวยำโจร(ข้าวยำคลุกสมุนไพร)-ยะลา ข้าวเหนียวเหลืองแกงแพะ-สตูล แกงขมิ้นไตปลาโบราณ-สุราษฎร์ธานี เป็นต้น
หลังจากนั้น กรมส่งเสริมวัฒนธรรม จะดำเนินการรวบรวมองค์ความรู้ที่เกี่ยวข้องเพื่อจัดพิมพ์หนังสือ “1 จังหวัด 1 เมนู เชิดชู อาหารถิ่น” เผยแพร่ต่อสาธารณะ และจัดทำโล่รางวัลเพื่อมอบให้แก่จังหวัด และ จัดทำเกียรติบัตร มอบให้แก่ผู้เสนอรายการ จากทุกจังหวัดที่เข้าร่วมกิจกรรม และจะมีการจัดประชุมเชิงปฏิบัติการสรุปบทเรียนการขับเคลื่อนโครงการส่งเสริมและพัฒนายกระดับอาหารถิ่น สู่มรดกทางวัฒนธรรมและอัตลักษณ์ความเป็นไทย (Thailand Best Local Food) “รสชาติ...ที่หายไป The Lost Taste” ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2566 ระหว่างวันที่ 20 - 22 กันยายน 2566 ณ โรงแรมเดอะพาลาสโซ ถนนรัชดาภิเษก กรุงเทพมหานคร โดยจะมีการจัดงานประกาศยกย่อง “1 จังหวัด 1 เมนู เชิดชูอาหารถิ่น” สร้างการรับรู้ให้สังคมไทย ในวันที่ 21 กันยายน 2566 ณ ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย ต่อไป
ทั้งนี้ ผู้ที่สนใจ เครือข่ายวัฒนธรรมจังหวัดต่าง ๆ สามารถตรวจสอบประกาศรายชื่อ เมนูอาหารทั้งหมด ได้ทาง www.culture.go.th และ เฟซบุ๊กกรมส่งเสริมวัฒนธรรม
รายการอาหารที่ได้รับคัดเลือกเป็น “1 จังหวัด 1 เมนู เชิดชูอาหารถิ่น” ประจำปี 2566 จำนวน 77 เมนู ได้แก่
- ข้าวตอกตั้ง กรุงเทพมหานคร
- แกงมัสมั่นกล้วยไข่ จังหวัดกำแพงเพชร
- ยำไกน้ำของ (สาหร่ายแม่น้ำโขง) จังหวัดเชียงราย
- ตำจิ้นแห้ง จังหวัดเชียงใหม่
- เมี่ยงจอมพล จังหวัดตาก
- ทอดมันปลากราย จังหวัดนครสวรรค์
- แกงแคไก่พื้นเมือง จังหวัดน่าน
- หลนปลาส้มพะเยา จังหวัดพะเยา
- ยำส้มโอกระทงทองสูตรเมืองชาละวัน จังหวัดพิจิตร
- น้ำพริกเม็ดบัวปลาย่าง จังหวัดพิษณุโลก
- ปิ้งไก่ข้าวเบือ จังหวัดเพชรบูรณ์
- น้ำพริกน้ำย้อย จังหวัดแพร่
- ข้าวส้ม โถ่โก้ จังหวัดแม่ฮ่องสอน
- ยำปลาแห้ง จังหวัดลำปาง
- แกงฮังเลลำไย อำเภอเมืองลำพูน จังหวัดลำพูน
- ข้าวเป็บสุโขทัย จังหวัดสุโขทัย
- อั่วบักเผ็ด จังหวัดอุตรดิตถ์
- ข้าวแดะงา จังหวัดกาฬสินธุ์
- ปลาแดกบองสมุนไพร จังหวัดขอนแก่น
- คั่วเนื้อคั่วปลา จังหวัดชัยภูมิ
- เมียงตาสวด จังหวัดนครพนม
- เมี่ยงคำ (โคราช) จังหวัดนครราชสีมา
- หมกหม้อปลาน้ำโขง จังหวัดบึงกาฬ
- ขนมตดหมา จังหวัดบุรีรัมย์
- แจ่วฮ้อนท่าขอนยาง จังหวัดมหาสารคาม
- ตำเมี่ยงตะไคร้ ลำข่าสดใส่มดแดง จังหวัดมุกดาหาร
- อั่วกบ (กบยัดไส้) จังหวัดยโสธร
- ข้าวปุ้นน้ำยาปลาหลด จังหวัดร้อยเอ็ด
- ส้าปลาน้ำโขง จังหวัดเลย
- ละแวกะตาม จังหวัดศรีสะเกษ
- แกงหวาย จังหวัดสกลนคร
- เบาะโดง (น้ำพริกมะพร้าวโบราณ) จังหวัดสุรินทร์
- หลามปลาน้ำโขง จังหวัดหนองคาย
- เมี่ยงคำลำภู จังหวัดหนองบัวลำภู
- อู๋พุงปลา จังหวัดอำนาจเจริญ
- ข้าวต้มมัดบัวแดง อำเภอเมืองอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี
- ลาบหมาน้อย จังหวัดอุบลราชธานี
- แกงสัมญวน จังหวัดกาญจนบุรี
- ต้มปลาร้าหัวตาล จังหวัดชัยนาท
- ยำส้มโอ จังหวัดนครปฐม
- ข้าวตอกน้ำกะทิทุเรียนนนท์ จังหวัดนนทบุรี
- เมี่ยงคำบัวหลวง จังหวัดปทุมธานี
- แกงคั่วส้มหน่อธูปฤาษีกับปลาช่อนย่าง จังหวัดประจวบคีรีขันธ์
- แกงเหงาหงอด จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
- แกงหัวตาล จังหวัดเพชรบุรี
- แกงกะลากรุบ จังหวัดราชบุรี
- ยำปลาส้มฟัก จังหวัดลพบุรี
- แกงรัญจวน จังหวัดสมุทรสงคราม
- ต้มยำปลาทูโบราณ จังหวัดสมุทรสาคร
- แกงบวน จังหวัดสิงห์บุรี
- หม่ำสมุนไพรทอดกรอบ จังหวัดสุพรรณบุรี
- ปลาแนม จังหวัดอ่างทอง
- ต้มส้มปลาแรด จังหวัดอุทัยธานี
- ลุกกะทิ หรือน้ำพริกกะทิของพร้อมผักเคียง จังหวัดจันทบุรี
- หมูหงส์ จังหวัดฉะเชิงเทรา
- ปลาคก จังหวัดชลบุรี
- แกงเลียงกะแท่งหอยนางรม จังหวัดตราด
- น้ำพริกป่ามะดัน จังหวัดนครนายก
- แกงกะทินางหวาน จังหวัดปราจีนบุรี
- แกงส้มผักกระชับ จังหวัดระยอง
- ขนมย่างจากใจ จังหวัดสมุทรปราการ
- น้ำพริกกะสัง จังหวัดสระแก้ว
- ลาบหัวปลี จังหวัดสระบุรี
- ปลาจุกเครื่อง จังหวัดกระบี่
- แกงส้มหยวกกล้วยกับหมูสามชั้น จังหวัดชุมพร
- โกยุก จังหวัดตรัง
- ขนมปะตา จังหวัดนครศรีธรรมราช
- อาเกาะ จังหวัดนราธิวาส
- ข้าวยำ จังหวัดปัตตานี
- อาจาดหู จังหวัดพังงา
- แกงขมิ้น จังหวัดพัทลุง
- น้ำซุปเมืองหลาง 9 อย่าง จังหวัดภูเก็ต
- ข้าวยำโจร (ข้าวยำคลุกสมุนไพร) จังหวัดยะลา
- ก๊กซิมบี้ จังหวัดระนอง
- ข้าวสตู จังหวัดสงขลา
- ข้าวเหนียวเหลืองแกงแพะ จังหวัดสตูล
- ไตปลาโบราณ จังหวัดสุราษฎร์ธานี