We the Media : 'โลกที่ทุกคนเป็นนักข่าว ?'
ในห้วงเวลาปัจจุบัน “สื่อใหม่” ปรากฏตัวอย่างเต็มภาคภูมิ พร้อมกับสถานะที่เข้มแข็งอย่างยิ่ง
นี่เพราะสถานะของ “สื่อใหม่” วางอยู่บนฐานของ “สื่อสารมวลชน”
โดยลักษณะของ “สื่อสารมวลชน” ทั้งรูปแบบและเนื้อหา
โดยไม่ได้จำกัดเฉพาะเพียงแค่ “สื่อมวลชนมืออาชีพ” หากแต่ยังกินความถึงทุก ๆ คน ที่สามารถแสดงสถานะของการเป็น “คนข่าว” ได้ทุกเมื่อที่ต้องการ
นี่เป็น “สื่อใหม่” ที่แทบจะเข้ามาแทนที่ “สื่อกระแสหลัก”
พร้อมกับสถานะของ “สื่อใหม่” ที่ทรงพลังอย่างยิ่ง ในการชี้นำกระแส และทิศทางของสังคม ให้มีความโน้มเอียงไปในทางใดทางหนึ่ง อย่างมีประสิทธิภาพ
ต่างกันก็ตรงที่ นี่เป็นสื่อสารมวลชน ที่ทุกคนสามารถเป็นได้ โดยไม่มีข้อจำกัดใด ๆ และไม่จำเป็นว่า จะต้องเป็นสื่อมวลชนมืออาชีพเท่านั้น
“ทุกคนเป็นนักข่าวได้”
นี่แทบจะเป็นสถานะที่เปลี่ยนไป
และคล้ายกับจะยิ่งใหญ่ กระทั่งสามารถสั่นคลอนโลกทั้งใบ ให้เคลื่อนไหลไปตามกระแสของเครือข่ายสังคม ที่พร้อมแสดงพลังอันยิ่งใหญ่ที่ว่านี้
โดยเครือข่ายของ “โซเชียลเน็ตเวิร์ค”
และโดยเครื่องมือของ “โซเชียลมีเดีย” อันสำแดงตนอย่างทรงพลัง ต่อสายตาของสาธารณะชน
ตัวอย่างหนึ่งที่เห็นได้ชัด คือการเปลี่ยนแปลงทางการเมือง โดยพลังของเครือข่าย "โซเชียลเน็ตเวิร์ค"
ปี 2554 "ทวิตเตอร์" ที่เป็นหนึ่งในรูปแบบของ "โซเชียลมีเดีย" โดยมีผู้ใช้กว่า 200 ล้านคนทั่วโลก ได้ ประกาศหัวข้อ "ทวิตฮิตที่สุดประจำปี 2554"
หัวข้อที่ว่าคือ "Egypt" (อียิปต์) จากเหตุการณ์ปฏิวัติรุกฮือต่อต้านรัฐบาล หรือที่เรียกว่า "ปฏิวัติดอกมะลิ" โดยประชาชนชาวอิยิปต์ จนเกิดผลสะเทือนระดับโลก
เป็น "ปฏิวัติดอกมะลิ" ที่มาจาก “การปฏิวัติตูนิเซีย” ซึ่งมีดอกมะลิเป็นดอกไม้ประจำชาติ
และใช้เรียกการลุกฮือของประชาชน เพื่อต่อต้านผู้ปกครอง จากเหตุการณ์บัณฑิตวิทยาศาสตร์คอมพิวเตอร์ที่ตกงาน ถูกตำรวจหญิงจับและยึดรถเข็นผัก เพราะไม่มีใบอนุญาต
ซึ่งเมื่อเขาขอไถ่รถคืน กลับถูกตบหน้า-ถ่มน้ำลายใส่
และเมื่อไปร้องเรียนกลับไม่ได้รับความสนใจ เขาจึงเผาตัวเองประท้วง
เหตุการณ์นี้ ก่อให้เกิดการชุมนุมประท้วงในเมืองที่เกิดเหตุ และมีการ “ส่งข่าวสาร” ผ่าน “สังคมออนไลน์” เช่น เฟซบุ๊ก ทวิตเตอร์ และ ยูทูป ไปยังที่ต่าง ๆ ทั่วประเทศ
ทุกคนเป็นนักข่าว ในทุกพื้นที่ !
ทั้งในพื้นที่ที่เกิดเหตุ และในทุก ๆ พื้นที่ทั่วโลก ที่เชื่อมต่อถึงกันด้วยกลไก “อินเตอร์เน็ต” เพื่อ “สื่อข่าว” ไปสู่สาธารณะ และปรากฏเป็นข่าวอีกครั้ง ใน “สื่อกระแสหลัก” โดยทั่วไป
“ปฏิวัติตูนิเซีย” ส่งผลให้มีการชุมนุมใหญ่
และนำไปสู่การขับไล่ประธานาธิบดี “ไซน์อาบีดีน เบน อาลี” ซึ่งอยู่ในอำนาจมานาน 23 ปี ออกจากตำแหน่ง
และปรากฏการณ์ "ปฏิวัติดอกมะลิ" ก็กลายเป็นปรากฏการณ์ "โดมิโนดอกมะลิ"
จากตูนีเซีย ถึงเยเมน ซูดาน จอร์แดน อียิปต์ ลิเบีย
และไม่เว้นแม้กระทั่งมหาอำนาจอย่าง "จีน" ที่หวาดผวาต่อขุมพลังใหม่ กระทั่งมีคำสั่งให้ปิดกั้นเครือข่ายของสื่อ "อินเตอร์เน็ต"
"ทวิตเตอร์" ระบุว่า ผลสะเทือนจาก "โลกออนไลน์" นี้ ส่งผลต่อ "ประเด็นสาธารณะ" อย่างมีพลัง
นี่เป็น "อำนาจ" อันทรงพลังอย่างยิ่ง ของ "โซเชียลเน็ตเวิร์ค" และมีผลต่อการเปลี่ยนแปลงอย่างถึงที่สุด
และนี่ก็เป็น “อำนาจ” ที่วางฐานอยู่บนอำนาจ ของ “ข้อมูลข่าวสาร”
บนความเป็น “สื่อสารมวลชน”
ทุกคนและทุกวงการ รับรู้ถึง "อำนาจ" อันยิ่งใหญ่ ที่เป็นขุมพลังใหม่ ในการขับเคลื่อนทิศทางของสังคม
รูปธรรมของการใช้เครือข่าย "โซเชียลเน็ตเวิร์ค" ผ่าน "โซเชียลมีเดีย" เพื่อ “สื่อข่าว” มีให้เห็นไม่ขาดระยะ ในทุกวงการ
และไม่เว้นแม้กระทั่งวงการบันเทิง ที่บรรดาเซเลป ดารา นักร้อง และ ฯลฯ
ต่างพาเหรด กันเข้ามาสู่ “สื่อใหม่” เพื่อ “สื่อข่าว” ที่ตนต้องการจะส่งออกไปถึงสาธารณะ
โดยไม่จำเป็นต้องพึ่งพา “สื่อกระแสหลัก” อย่างที่เคยเป็นมาในอดีต
ตรงกันข้าม การปรากฏตัวของ “สื่อใหม่” ผ่านเครื่องมือ “โซเชียลมีเดีย” กลับยังทำให้ “สื่อกระแสหลัก” ต้องกลับมาพึ่งพาข้อมูลที่มีการนำเสนอ
เพื่อนำไปใช้เป็น “ข่าวสาร” และนำเสนอสู่สาธารณะอีกครั้งด้วยซ้ำ
ไม่ว่าใครก็ย่อมเข้าใจดีถึง “ประสิทธิภาพ” อัน “ทรงพลัง” ของเครือข่าย “โซเชียลเน็ตเวิร์ค” และเครื่องมือของ “โซเชียลมีเดีย”
แต่ที่มากกว่านั้นก็คือ “อำนาจ” ของ “ข่าวสาร”
การนำเสนอ “ภาพข่าว” และ “ข้อมูลข่าว” ออกสู่สาธารณะ โดยเครือข่ายสังคมอย่าง “เฟซบุ๊ค-อินตราแกรม-ทวิตเตอร์-ยูทูป” ไม่เพียงแค่การนำเสนอข้อเท็จจริงอย่างใดอย่างหนึ่ง
หากแต่นี่ยังทับซ้อนอย่างแนบแน่น กับการทำหน้าที่ “นักข่าวพลเมือง”
ไม่ว่ามูลเหตุเบื้องต้น ของการเปิดเผย “ข้อมูลข่าวสาร” จะมาจากอะไรก็ตาม
เพราะนี่คือการนำเสนอ “ข้อมูลข่าวสาร” ทั้งในลักษณะของการเจาะลึกถึง “คนในข่าว” และ “เบื้องหลังข่าว”
พร้อมกับนำเสนอต่อสาธารณะ เพื่อรายงานและสะท้อนข้อเท็จจริงให้ปรากฏ
และเพื่อเป็นข่าวอย่างต่อเนื่องอีกครั้ง ใน “สื่อกระแสหลัก” โดยทั่วไป
นี่ก็เป็นอีกรูปธรรมหนึ่ง ของ “นักข่าวพลเมือง”
บนฐานคิดที่ว่า “ทุกคนเป็นนักข่าวได้”
และผลจากการเปิดประเด็นข่าวเช่นว่านี้ โดยตั้งต้นจาก “เฟซบุ๊ค-อินตราแกรม-ทวิตเตอร์-ยูทูป” อันเป็นการรายงานข่าวผ่านเครือข่ายสังคม และการใช้เครื่องมือของโซเชียลมีเดีย
ก็นำไปสู่การขยายผลในเชิงลึก ที่สืบเนื่องกับประเด็นข่าวที่ว่านั้นอีกหลายประการ
นี่เป็นผลจากการเลือกสถานะ “นักข่าวพลเมือง” ไม่ว่าจะตั้งใจหรือโดยบังเอิญก็ตาม
นี่เป็น “ช่องทาง” ของ “การสื่อสาร” ที่มีไม่จำกัด บนพื้นที่ข่าวที่มีไม่จำกัด ใน “โลกอินเตอร์เน็ต”
ที่สำคัญคือ นี่ยังเป็นข่าวสารที่มีความรวดเร็ว และส่งตรงจากบุคคลในข่าวอย่างทันท่วงที
สดทันทีที่มีข่าว หรือ สดทันทีที่ต้องการเป็นข่าว !
พร้อมด้วยประสิทธิภาพของการเชื่อมต่อ และส่งต่อโดยไร้ขีดจำกัด
นี่เช่นเดียวกับอีกหลายกรณีที่เกิดขึ้น ทั้งในแวดวงบันเทิง และแวดวงอื่น ๆ
และเช่นเดียวกับอีกหลายกรณี ที่ “บุคคลในข่าว” เลือกที่จะทำหน้าที่ “สื่อข่าว” ด้วยตนเอง ผ่านเครือข่าย “โซเชียลเน็คเวิร์ค” และ “โซเชียลมีเดีย” ในหลายรูปแบบ
เพื่อแสดงสถานะของ“นักข่าวพลเมือง” ด้วยตนเอง
และเพื่อส่งผ่านข้อมูลข่าวสาร ไปยัง “สื่อกระแสหลัก” เพื่อให้ถ่ายทอดผ่าน ไปสู่สาธารณะอีกโสตหนึ่ง
โลกอินเตอร์เน็ต ได้เชื่อมโลกและย่อโลก ให้ถึงกันได้โดยง่ายดาย
นี่เป็นโลกใหม่ และสื่อใหม่ ของช่วงเวลาแห่งยุคสมัยที่เปลี่ยนไป
นี่เป็นโลกที่ “ทุกคน” เป็น “นักข่าว” ได้
โดยไม่มีข้อจำกัดว่า ต้องเป็น “สื่อมวลชนมืออาชีพ” เท่านั้น
โลกวันนี้ ทุกคนเป็นนักข่าวได้จริง ๆ ?????
//........................
หมายเหตุ : We the Media : 'โลกที่ทุกคนเป็นนักข่าว ?' : Exclusive Scoop : "กองบรรณาธิการ บางกอกไลฟ์นิวส์"
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
-We the Media : 'ทุกคนเป็นนักข่าวได้ ?'
https://www.bangkoklifenews.com/17127341/news002
-We the Media : 'ปรากฏการณ์นักข่าวพลเมือง'
https://www.bangkoklifenews.com/17128576/ex002
//........................
