'อิธิโอเปีย' : 'แอดดิส อบาบา' ดอกไม้แห่ง 'กาฬทวีป'
‘อิธิโอเปีย’ : ‘แอดดิส อบาบา’ ดอกไม้แห่ง ‘กาฬทวีป’
สีสันสดใสสวยงามของ โบสถ์เซนต์แมรี่แห่งเอ็นโตโต้
‘อิธิโอเปีย’ : ‘แอดดิส อบาบา’ ดอกไม้แห่ง ‘กาฬทวีป’ คอลัมน์ ‘ลมหายใจเดินทาง’ โดย ‘ศรัณย์ บุญประเสริฐ’
เอ่ยถึงประเทศ “อิธิโอเปีย” เชื่อว่า แทบทุกคนคงนึกถึงภาพเด็กตัวดำ ๆ หัวโตมีแต่หนังหุ้มกระดูก นอนงอก่อให้แมลงวันตอมอยู่ข้างถนน
สัญญาณเดียวที่บ่งบอกถึงการมีชีวิตคือ ดวงตาที่ยังกลอกไปมาได้อยู่
คนไทยเราคุ้นเคยกับชื่อเรียกประเทศนี้ว่า 'เอธิโอเปีย' แต่จริง ๆ เขาออกเสียงว่า 'อิธิโอเปีย' ตามภาษาอังกฤษ “Ethiopia” ซึ่งคำ ๆ นี้ มีมาตั้งแต่สมัยกรีก มาจากชื่อลูกชายของ “เทพวัลแคน” (Vulcan) ซึ่งมีชื่อว่า 'Aethiops'
หากจะไปประเทศนี้ สายการบินอิธิโอเปียน แอร์ไลนส์ เป็นสายการบินเดียว ที่บินตรง นอนสต็อป จากกรุงเทพฯถึงเมือง “แอดดิส อะบาบา” เมืองหลวงของประเทศเขา
ใช้เวลาบินราว 8 ชั่วโมงเศษ ๆ ก็ถึงสนามบินแอดดิส อะบาบา หรือ สนามบิน Bole International ไม่ต้องขอ Visa ล่วงหน้า เพราะสามารถทำ Visa on Arrival ที่สนามบินได้เลย ค่าใช้จ่าย 20 USD ก็สะดวกดี ไม่เสียเวลามากนัก
สีสันสดใสสวยงามของ โบสถ์เซนต์แมรี่แห่งเอ็นโตโต้
เรามักเรียกเมืองหลวงของประเทศนี้ว่า “แอดดิส อะบาบา” แต่จริง ๆ เขาออกเสียงว่า “อัดดีส อะบาบ่า” มาจากภาษา “Amharic” ซึ่งเป็นภาษาหลักของเอธิโอเปีย
หมายถึง ‘บุปผาดอกใหม่’ เป็นเมืองใหญ่สุดของประเทศ มีประชากรราว 3 ล้านคน
“แอดดิส อะบาบา” ก่อตั้งเมื่อปีพ.ศ.2429 บนที่ราบสูง 2,300 เมตรจากระดับน้ำทะเล ว่าง่าย ๆ สูงกว่าดอยอินทนนท์ซะอีก ฤดูร้อนอุณหภูมิแค่ 23 องศาเซลเซียส หน้าหนาวก็ราว 10 องศาเซลเซียส อากาศเหลือเชื่อจริง ๆ ว่า อยู่ในทวีปแอฟริกา
คนอิธิโอเปียน ส่วนใหญ่พูดภาษาอังกฤษได้ เพราะหลักสูตรเขาบังคับเรียนตั้งแต่เด็ก ๆ เลย แม้ภาษา Amharic จะเป็นภาษาราชการของ อิธิโอเปีย ก็จริง แต่ภาษาอังกฤษนั้น ถือเป็นภาษาที่สองก็ว่าได้
โบสถ์เซนต์แมรี่ สถานที่แสวงบุญที่สำคัญที่สุดของ เมืองแอดดิส อะบาบา
ชาวอิธิโอเปียน ภูมิใจในประวัติศาสตร์ชาติตัวเองมาก พวกเขามักกล่าวอย่างภาคภูมิใจว่า ประเทศเขาเป็นประเทศเดียวในแอฟริกาที่ 'ไม่เคยเป็นอาณานิคมของชาวตะวันตก’
และพวกเขามักบอกว่า “แอดดิส อะบาบา” เป็นเมืองหลวงของทวีปแอฟริกา
ทำไมหรือ ? เพราะเมืองนี้ เป็นที่ตั้งของสำนักงานขององค์การระหว่างประเทศต่าง ๆ เยอะไปหมด
เช่นว่า สำนักงานคณะกรรมการเศรษฐกิจแห่งสหประชาชาติประจำแอฟริกา (United Nations Economic Commission for Africa) หรือ องค์กรเอกภาพแห่งแอฟริกัน (Organization of African Unity)
และ... เชื่อหรือไม่ว่า หากไม่นับประเทศแอฟริกาใต้ ซึ่งน่าจะถือว่า พัฒนามาแบบประเทศตะวันตกของคนผิวขาวแล้ว “อิธิโอเปีย” ต้องนับเป็นหนึ่งในประเทศที่มีการเติบโตมากที่สุด ของ “ทวีปแอฟริกา”
“อิธิโอเปีย” มีอัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจสูงเป็นระดับต้น ๆ ของทวีป ฝูงบินของสายการบินแห่งชาติ ‘อิธิโอเปียนแอร์ไลน์’ เป็นสายการบินที่ใหญ่ที่สุด และมีผลประกอบการดีที่สุดในทวีปแอฟริกา
ตำหนักหลังแรกที่จักรพรรดิเมเนลิกที่ 2 สร้างขึ้น อยู่บนยอดเขาเอ็นโตโต้
มาถึง “แอดดิส อะบาบา” แล้ว จะไปเที่ยวดูอะไรกันดี
อันดับแรก ที่ขอชี้ชวนคือ ขึ้นไป “จุดสูงสุด” ของ “เมือง”
แม้ “เมืองหลวง” ของ “อิธิโอเปีย” จะตั้งอยู่บนที่ราบสูงอยู่แล้ว แต่จุดสูงยิ่งกว่า อยู่บนภูเขาที่เรียกว่า ‘เอ็นโตโต้’ (Mount Entoto)
จากใจกลางเมือง “แอดดิส อะบาบา” บนถนนลาดยางผ่านป่าดงยูคาลิปตัสไม่ถึงครึ่งชั่วโมง เราก็จะได้สัมผัสยอดเขาที่สูงถึง 3,200 เมตรจากระดับน้ำทะเล และได้ชื่อว่าเป็น ‘ปอดแห่งแอดดิส อะบาบา’
ทั้งหมดทั้งมวลนี้ สร้างสรรค์ขึ้นมาโดย “จักรพรรดิ์เมเนลิก ที่ 2” (Emperor Menelik II) กษัตริย์ผู้ได้ฉายาว่าเป็น “บิดาแห่งอิธิโอเปียยุคใหม่” ผู้ย้ายเมืองหลวงมาอยู่ที่ “แอดดิส อะบาบา” พร้อมกับดำริให้ปลูกต้นยูคาลิปตัสทั่วภูเขาเอ็นโตโต้ สร้างถนนขึ้นสู่ยอดเขา สร้างตำหนักและโบสถ์หลังแรกแห่ง “แอดดิส อะบาบา”
นั่นคือ โบสถ์เซนต์แมรี่แห่งเอ็นโตโต้ (Entoto Maryam)
เรื่องสำคัญเรื่องหนึ่ง ที่ต้องทราบกันไว้คือ ประชากรส่วนใหญ่ของประเทศนี้ มากกว่า 70 % นับถือศาสนาคริสต์ นิกายออร์โธดอกซ์ ซึ่งเป็นนิกายเก่าแก่แรกเริ่มของคริสต์ชน และปัจจุบันยังนับถือกันมากในแถบยุโรปตะวันออก
ลักษณะโบสถ์ในนิกายออร์โธดอกซ์ มักเน้นสีสันสดใส โบสถ์เซนต์แมรี่แห่งเอ็นโตโต้นี้ก็เช่นกัน ทุกวันจะมีเหล่าผู้แสวงบุญอิธิโอเปียน เดินเท้าขึ้นมาบนยอดเขา เพื่อสักการะรูปเคารพที่โบสถ์อันงดงามแห่งนี้เป็นจำนวนมาก
พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติอิธิโอเปีย บ้านหลังปัจจุบันของ ลูซี่ มนุษย์คนแรกของโลก
ลงจากเขาเอ็นโตโต้แล้ว อีกจุดหนึ่งที่ไม่ควรพลาด ถ้าได้มาที่เมืองนี้คือ ‘พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ’
แน่ล่ะ ! อาจไม่ใหญ่โตโอฬารเท่าประเทศร่ำรวยทั้งหลาย แต่ที่นี่มีสิ่งสำคัญจัดแสดงอยู่ นั่นคือ ‘มารดาคนแรกของโลก’ ที่รู้จักกันในชื่อ ‘ลูซี่’ (Lucy)
“ลูซี่” คือชื่อที่ “นักโบราณคดี” ตั้งให้กับ “ฟอสซิลมนุษย์ยุคแรก” ที่ขุดพบที่ “เมืองฮาดาร์” (Hadar) ทางตะวันออกเฉียงเหนือของอิธิโอเปีย ในปี พ.ศ.2517 มีอายุเก่าแก่ย้อนหลังไปได้ไกลถึง 3.5 ล้านปี
เป็น “ฟอสซิลมนุษย์” ซึ่งเก่าที่สุดในโลก
เธอเป็น “เพศหญิง” จึงถือว่า เธอเป็น “แม่คนแรกของมนุษยชาติ” !
ที่มาของชื่อ Lucy นั้น มาจากเพลง Lucy in the sky with diamonds ของวง The Beatles ที่เปิดกันจนชินหูในแค้มป์ของบรรดานักโบราณคดีที่ทำการขุดค้นในตอนนั้น
แต่ ชาวอิธิโอเปียน ตั้งชื่อให้กับเธอว่า “ดินเคอเนช” (Dinkernesh) ซึ่งแปลว่า “ความมหัศจรรย์”
วิถีชีวิตปกติในเมืองแอดดิส อะบาบา ยังใช้ลาและฬ่อ ในการขนส่ง
ภาพชีวิต ของแอดดิส อะบาบา
มุมหนึ่งในย่านเมอร์คาโต้ ตลาดกลางแจ้งที่ชาวอิธิโอเปียนบอกว่า ใหญ่ที่สุดในโลก
การสำรวจเมือง “แอดดิส อะบาบา” ต้องใช้เวลามากกว่า 1 วัน เมืองที่ห่างไกลการรับรู้ของคนไทยส่วนใหญ่เมืองนี้ มีสีสันและเสน่ห์ไม่น้อย
ไม่เช่นนั้น นักท่องเที่ยวจากยุโรป คงไม่แห่กันมาเที่ยวที่นี่ปีละมาก ๆ จน อิธิโอเปียน เป็นเป้าหมายหลักลำดับต้น ๆ ของชาวยุโรปที่ออกท่องเที่ยวนอกทวีปตัวเอง
โฉมหน้า อิธิโอเปียน คนที่นี่บอกว่า พวกเขา brown ไม่ใช่ black
แต่หากเที่ยวเดินจนเหนื่อยแล้ว อยากมองหาร้านชิลล์ ๆ นั่งดื่มกาแฟ ไม่ว่า ร้อนว่าเย็น ไม่ต้องมองหาร้านแบรนด์ดังสัญชาติอเมริกัน ที่เราคุ้นชินติดตากันในเมืองไทย
รับรองว่า ที่นี่ไม่มี เพราะที่นี่มีเด็ดกว่า คือร้านกาแฟ “KALDI’s COFFEE” ที่ไม่ว่า คุณจะไปที่ไหน ๆ ก็จะเห็นแต่แบรนด์นี้
ร้านกาแฟ Kaldi’s coffee มีทุกที่ในเมืองหลักของประเทศอิธิโอเปีย
ชาวอิธิโอเปียน ค่อนข้างชาตินิยม และประเทศนี้ ก็ยังได้ชื่อว่า เป็นแหล่งกำเนิดเกิดขึ้นของเมล็ดพันธุ์กาแฟ ซึ่งเซียนกาแฟทั้งหลายจะทราบดีว่า ต้นกำเนิดกาแฟนั้น มาจากเมือง “Kaffa” เมืองทางตะวันตกเฉียงใต้ของอิธิโอเปีย
“ตำนานกาแฟ” เกิดขึ้นครั้งแรกที่เมืองนี้ คำว่า “คอฟฟี่” (coffee) ที่เป็นเครื่องดื่มของคนกว่าครึ่งโลกนั้น มีที่มาจากชื่อเมือง “คาฟฟา”
และ “คนที่ค้นพบกาแฟ” ทั้งยังเป็น “มนุษย์คนแรก” ที่ได้ลิ้มรสชาติวิเศษของพืชชนิดนี้
ก็คือ “เด็กเลี้ยงแพะ” แห่งเมือง “คาฟฟา” ที่มีชื่อว่า “กาลดี้” (Kaldi) นี่เอง...
หมายเหตุ : ‘อิธิโอเปีย’ : ‘แอดดิส อบาบา’ ดอกไม้แห่ง ‘กาฬทวีป’ คอลัมน์ ‘ลมหายใจเดินทาง’ โดย ‘ศรัณย์ บุญประเสริฐ’
//...........................
